Στο μαθηματικό κλάδο της γεωμετρίας θεμελιώδεις ιδιότητες, αξιώματα, βοηθούν στον εμπειρικό και διαισθητικό χαρακτηρισμό του χώρου. Δεν αποδεικνύονται (τα αξιώματα).
Η ορθότητά τους είναι κοινά αποδεκτή μόνο και μόνο επειδή ουδείς (ένεκα αδύνατου για το επίπεδο της σημερινής γνώσης ίσως) έχει κατορθώσει να τα απορρίψει. Χρησιμοποιούνται, λοιπόν, για την εξαγωγή λογικών συμπερασμάτων.
Στο ποδόσφαιρο οι κόντρες που παρακολουθήσαμε ανάμεσα στην Μπαρτσελόνα και τη Ρεάλ Μαδρίτης στη σεζόν που ολοκληρώνεται αύριο βράδυ στο Λονδίνο μπορούν να παρομοιαστούν με την κόντρα δύο μαθηματικών που επιχειρούν με διαφορετικό τρόπο να αποδείξουν την ορθότητα ενός αξιώματος. Δύο μαθηματικοί, ο Πεπ Γκουαρδιόλα και ο Ζοσέ Μουρίνιο, δύο δρόμοι, ένα αξίωμα. Το τέλειο ποδόσφαιρο.
Αμφότεροι είδαν τους μαθητές τους να σκοράρουν με παρόμοια συχνότητα (κατά μέσο όρο) στην αγωνιστική περίοδο, να παίζουν επιθετικά (σ.σ.: και μην αρχίσετε τα περί κατενάτσιο και λεωφορείων, είμαστε αντίθετοι, αλλά δεν θα ασχοληθούμε τώρα με την επιχειρηματολογία αυτού), όμορφα και τεχνικά. Τους είδαν να κυριαρχούν στο ισπανικό πρωτάθλημα και στο Τσάμπιονς Λιγκ και ο λόγος που δεν παίζουν στον τελικό είναι επειδή έπαιξαν μαζί στον ημιτελικό (σ.σ.: sorry Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ).
Μας ρωτάτε (θέλετε δεν θέλετε, ώστε να συνεχίσουμε το κείμενο που μας ενέπνευσε ο συνάδελφος Κορντ Σνίμπεν, του γερμανικού περιοδικού «Der Spiegel») τώρα. Στη διαδρομή προς το τέλειο ποδόσφαιρο του καθενός, ο τρόπος της Μπαρτσελόνα (ποδόσφαιρο κυριαρχίας) αποδείχτηκε υπέρτερος του δρόμου της Ρεάλ Μαδρίτης (ποδόσφαιρο αντεπιθέσεων). Γιατί; Οι απαντήσεις στα κείμενα που ακολουθούν.
Το «καρουζέλ» των μεταβιβάσεων
Το να ανοίξει το στόμα μας και να αρχίσουμε τις «απλοϊκές» συμπερασματικές φράσεις «πω, πω, τι κάνουν τα άτομα», όταν παρακολουθούμε την Μπαρτσελόνα, είναι το εύκολο. Το να προσπαθήσουμε να (περι)γράψουμε γιατί ανοίγει το στόμα είναι το δύσκολο. Η απόπειρα δεν βλάπτει.
Εχουμε λοιπόν. Τσάβι. 1,70 ύψος, μικρόσωμος σε όγκο. Το κέντρο του καρουζέλ της τακτικής πολλών μεταβιβάσεων. Αντρές Ινιέστα. 1,70 ύψος, ακόμα «λιγότερος» σε όγκο, σχεδόν χλωμός στο πρόσωπο, παίζει αριστερά και λίγο πιο μπροστά απ' τον Τσάβι. Λιονέλ Μέσι. Με τη βοήθεια ορμονών 1,69 ύψος, «ψύλλος» το παρατσούκλι, καταλαβαίνετε τον όγκο επομένως. Παίζει δεξιά του Τσάβι, αρκετά πιο μπροστά απ' αυτόν.
Στο παιχνίδι των πολλών μεταβιβάσεων, λοιπόν, ο Τσάβι κάνει τις περισσότερες. Απ' αυτές, το ένα τέταρτο έχει προορισμό τον Ινιέστα ή τον Μέσι. Αυτό το τρίγωνο αρχίζει απ' τη μεσαία γραμμή και μετακινείται μαζί, επιχειρώντας να μένει σε διάταξη τριγώνου ως την αντίπαλη μεγάλη περιοχή. Υποστηρίζεται ανασταλτικά (η οπισθοφυλακή) απ' τον Μπουσκέτς και ενισχύεται επιθετικά απ' τις προωθήσεις του Ντάνιελ Αλβες. Σε αυτές τις περιπτώσεις που ανεβαίνει ο Βραζιλιάνος λειτουργεί γεωμετρικά ως ρόμβος. Η αριστερή πλευρά χρησιμοποιείται σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης ή αν πρέπει να πάρει καμιά ανάσα κατά τη διάρκεια του παιχνιδιού ο Ντάνιελ Αλβες.
Ο Τσάβι είναι αυτός που πρώτα αναζητούν οι άλλοι τέσσερις. Το ένα τρίτο των μεταβιβάσεων πηγαίνει σε αυτόν. Αναγκαστικά, τρέχει περισσότερο, σχεδόν ένα χιλιόμετρο από κάθε άλλον συμπαίκτη του σε ένα παιχνίδι. Γιατί δεν τα φτύνει; Γιατί κινείται πολύ, αλλά σε συγκεκριμένο χώρο. Κινείται σε σταθερό ρυθμό. Φανταστείτε ένα αυτοκίνητο. Αν το γκάζι είναι σταθερό, η κατανάλωση βενζίνης είναι μικρότερη και το ντεπόζιτο «βγάζει» για πιο πολλά χιλιόμετρα. Αν το πόδι μας συμπεριφερθεί σαν νευρόσπαστο στο γκάζι, αν η ταχύτητα αυξομειώνεται διαρκώς, τότε το ντεπόζιτο θα αδειάσει πιο γρήγορα.
Η «μετάφραση» των μεταβιβάσεων
Κάθε μεταβίβαση ποδοσφαιριστή της Μπαρτσελόνα, αλλά ειδικά του Τσάβι, σημαίνει κάτι. Αν ο Τσάβι γυρίσει την μπάλα προς τα πίσω, δίνει αυτόματα την εντολή «περιμένετε». Αν την επιστρέψει αμέσως σε αυτόν που του την έδωσε, δίνει αυτόματα την εντολή «η οργάνωσή μας δεν είναι σωστή, πάμε πάλι απ' την αρχή». Αν τη μεταβιβάσει αμέσως και προς τα μπροστά, αυτό σημαίνει «τώρα είμαστε σε σωστή διάταξη, πάμε». Αν δώσει διαγώνια πάσα, είναι σαν να λέει «ετοιμαστείτε, σε λίγο βγάζουμε την επίθεση». Αν δώσει κάθετη πάσα, είναι η επίθεση που έχει μπει στην τελική της ευθεία και είναι θέμα πλέον των «άλλων» να τη συνεχίσουν.
Στο πρώτο παιχνίδι του Τσάμπιονς Λιγκ με τη Ρεάλ Μαδρίτης στο «Σαντιάγο Μπερναμπέου», μέχρι να αποβληθεί στο 61ο λεπτό ο Πέπε και χαλάσει η τακτική της «βασίλισσας», ο Τσάβι είχε δώσει 144 πάσες, αλλά οι 41 ήταν προς τα πίσω («περιμένετε») και οι 26 άμεσης επιστροφής («η οργάνωσή μας δεν είναι σωστή, πάμε πάλι απ' την αρχή»). Σχεδόν οι μισές.
Στο δεύτερο παιχνίδι, στο «Καμπ Νόου», όπου η Ρεάλ Μαδρίτης έπαιξε με επιθετικότερη ενδεκάδα, στα πρώτα δεκαπέντε λεπτά η Μπαρτσελόνα έδωσε 43 πάσες άμεσης επιστροφής και 55 προς τα πίσω. «Διάβαζε» διατηρώντας την μπάλα στα πόδια της τα νέα δεδομένα, τη νέα διάταξη που είχε απέναντί της.
Η χορογραφία της κίνησης
Ποδοσφαιρικό αξίωμα. Οποιαδήποτε ομάδα κυκλοφορεί την μπάλα γρήγορα και σε πολλούς ποδοσφαιριστές μέχρι να ολοκληρώσει την απειλή (σουτ) της αντίπαλης εστίας προσκαλεί τους θεατές σε χορογραφία ανάμεσα στον άνθρωπο και στην μπάλα.
Ο θεατής μπορεί με κάθε μεταβίβαση, με κάθε στριφογύρισμα της μπάλας, να αναρωτηθεί πώς άνθρωπος και μπάλα βρίσκουν ο ένας τον άλλο χωρίς ο αντίπαλος να έχει πιθανότητα να διαταράξει τη σχέση.
Η Μπαρτσελόνα αλλάζει κατά μέσο όρο τουλάχιστον είκοσι πάσες, συνήθως είναι τριάντα, μέχρι να ολοκληρώσει ή να δει τη σχέση να διακόπτεται πριν από την ολοκλήρωση. Σε όλα τα άλλα ευρωπαϊκά πρωταθλήματα, σε όλες τις άλλες ομάδες (πλην μεμονωμένων και περιστασιακών εξαιρέσεων) η στατιστική «λέει» ότι μετά την πέμπτη ή έκτη απόπειρα κίνησης με την μπάλα προς την αντίπαλη εστία, η σχέση διακόπτεται.
Αυτό το αυτοματοποιημένο «πράγμα» έχει εξήγηση. Ποδοσφαιρική, διότι στις προπονήσεις της Μπαρτσελόνα οι ποδοσφαιριστές μαθαίνουν (κι αν δεν μπορούν, αν δεν είναι έξυπνοι ποδοσφαιρικά, αποβάλλονται απ' τον οργανισμό) να προβλέπουν σε υψηλό ποσοστό επαλήθευσης την εξέλιξη φάσης και γεωμετρική. Ανεξάρτητα απ' τον αντίπαλό της η Μπαρτσελόνα έχει σχεδόν το ίδιο σύνολο μεταβιβάσεων σύμφωνα με τα μηχανήματα μελέτης. Η γραφική απεικόνισή τους, δε, βγάζει πάντα την ίδια εικόνα. «Παχιά» σαν λάδι μηχανής, παρόμοια σαν δαχτυλικό αποτύπωμα, με διασπορά που θα έκανε το φαινόμενο της ώσμωσης να αισθανθεί επιπέδου δημοτικού.
Στη Ρεάλ Μαδρίτης, για παράδειγμα, η αντίστοιχη ανάλυση έδειξε μετακίνηση των «σωματιδίων» (της μεταβίβασης) προς την αριστερή πλευρά. Στην Μπαρτσελόνα βλέπουμε σχεδόν άριστη ισοκατανομή.
Η κατάσταση «αυτοΰπνωσης»
Σύμφωνα με τους προπονητές που έχουν φτάσει κοντά ή πέτυχαν την επικράτηση της ομάδας τους ενάντια στο στυλ της Μπαρτσελόνα, το μυστικό βρίσκεται στην «αρνητική κυκλοφορία». Από τη στιγμή που το μοντέλο των Καταλανών βασίζεται στην κυκλοφορία της μπάλας, για αυτό και το «αντίδοτο» ονομάστηκε έτσι.
Αν, λοιπόν, η Μπαρτσελόνα βρεθεί να αντιμετωπίζει ομάδα που ουσιαστικά της ασκεί ψυχολογικό τρομοκρατικό πόλεμο με το να μην της επιτρέπει να περάσει το στάδιο της κάθετης πάσας (άρα να μην μπορεί να φτάσει στο στάδιο της ολοκλήρωσης της επίθεσης, να μη σκοράρει), κινδυνεύει σύμφωνα με τους ψυχολόγους του ποδοσφαίρου (σ.σ.: ναι, υπάρχουν και τέτοιοι) να πέσει σε κατάσταση «αυτοΰπνωσης». Οι ποδοσφαιριστές της μένουν σταθεροί στον τρόπο παιχνιδιού τους, εμμένουν και επιμένουν σε αυτό και καταλήγουν να ζουν τη μέρα της Μαρμότας. Κάνουν συνέχεια τα ίδια, αλλά χωρίς επιτυχία και επειδή «υπνωτίστηκαν», δεν μπορούν να βγάλουν κάτι άλλο.
Σύμφωνα με τους ψυχολόγους, ακριβώς αυτό συνέβη στον τελικό του Κυπέλλου Ισπανίας. Η Ρεάλ Μαδρίτης έμοιαζε από ένα σημείο και μετά να έχει ανοσία, να είναι άτρωτη. Δεν δέχτηκε γκολ και έφτασε η στιγμή που το απλοϊκότερο των γεωμετρικών ποδοσφαιρικών συστημάτων έφερε το νικητήριο γκολ.
Τέσσερις γραμμές, γκολ
Από τότε που ήταν στην Τσέλσι ο Ζοσέ Μουρίνιο τροφοδοτείται με δεδομένα απ' τη «Firma Amisco». Είναι εταιρεία που συλλέγει στοιχεία από εξήντα γήπεδα στην Ευρώπη. Κάθε παιχνίδι ισοδυναμεί με περίπου 4,5 εκατομμύρια δεδομένα.
Στην προετοιμασία των παιχνιδιών με την Μπαρτσελόνα ο Ζοσέ Μουρίνιο γνώριζε τα πάντα για κάθε ποδοσφαιριστή αυτής και παρουσίασε σε δισδιάστατη απεικόνιση έναν προς έναν τους «μπλαουγκράνα» στους ποδοσφαιριστές του. Στο πρώτο παιχνίδι, το 1-1 του πρωταθλήματος, κάτι δεν πήγε καλά. Στον τελικό του Κυπέλλου Ισπανίας όλα, χάρη και στον Ικερ Κασίγιας στο καλό διάστημα της Μπαρτσελόνα, πήγαν τέλεια.
Ακόμα και το γκολ του Κριστιάνο Ρονάλντο που χάρισε στη «βασίλισσα» το τρόπαιο ήταν η κορύφωση της τέλειας τακτικής βραδιάς του Μουρίνιο εκείνο το βράδυ στη Βαλένθια.
Αν ρωτήσετε τον Πορτογάλο, όπως έγινε παλαιότερα, τι θεωρεί όμορφο ποδόσφαιρο, θα πάρει ένα χαρτί και σε ποδοσφαιρικό γήπεδο θα ζωγραφίσει τέσσερις χοντρές γραμμές. Οριζόντια, κάθετη, οριζόντια, κάθετη, γκολ. Οπως μπήκε το τέρμα στον τελικό.
Δυστυχώς όμως, για αυτόν, ακριβώς έτσι δέχτηκε η ομάδα του το γκολ στο δεύτερο παιχνίδι του Τσάμπιονς Λιγκ στο «Καμπ Νόου». Κάθετα (Βαλδές στον Αλβες), οριζόντια (Αλβες στον Ινιέστα), κάθετα (Ινιέστα στον Πέδρο).
Το δικό μας αξίωμα!
Παρ' όλα όσα διαβάσατε, σας απαγορεύουμε (σ.σ.: λέμε τώρα) να πείτε (αν σας πέρασε απ' το μυαλό) ότι το τέλειο ποδόσφαιρο υπάρχει. Δεν υπάρχει! Απ' τη στιγμή που συμφωνήσαμε για τη σύνδεσή του με τα μαθηματικά, ξεχάστε το. Ούτε τα μαθηματικά είναι τέλεια. Ξέρετε πόσα άλυτα προβλήματα έχουν; Για παράδειγμα θέλετε να προσπαθήσετε να τετραγωνίσετε τον κύκλο; Ενα απ' τα αποδεδειγμένα άλυτα προβλήματα; Μην αρχίσετε να σχεδιάζετε απλά (σ.σ.: ναι, ναι, καλά καταλάβετε και κοιτάξατε προς τον άνθρωπο του Βιτρούβιου, το διάσημο έργο του Λεονάρντο ντα Βίντσι, που κυριαρχεί στις σελίδες). Το θέμα σε αυτό το πρόβλημα είναι να κατασκευάσετε τετράγωνο εμβαδού ίσο με κύκλου, όχι απλά να πάρετε έναν κύκλο και να του αλλάξετε σχήμα. Πολλοί δοκίμασαν, ουδείς το πέτυχε (απέδειξε). Εκτός κι αν μας πείτε, βέβαια, ότι σας τη φέραμε διά της ατόπου. Μαθηματικά. Δεν βγάζετε άκρη!
ΕΡΩΤΗΜΑ Νο 1
«Τι διαχωρίζει το τέλειο ποδόσφαιρο της Μπαρτσελόνα απ' αυτό του Αγιαξ και της Ντιναμό Κιέβου τη δεκαετία του 1970 και της Μίλαν των ''Ολλανδών'', ποιος είναι ο κώδικας Μπαρτσελόνα;»
ΑΠΑΝΤΗΣΗ
Τερματοφύλακας που μπορεί να δημιουργήσει ευκαιρίες. Κεντρικοί αμυντικοί που ανοίγουν το παιχνίδι. Ακραίοι αμυντικοί που περισσότερο επιτίθενται παρά αμύνονται. Αμυντικός μέσος που κερδίζει το 70% των διεκδικήσεων και δίνει πάνω από εκατό σωστές πάσες ανά παιχνίδι. Δύο οργανωτές, κατά προτίμηση μικρόσωμοι. Δύο ακραίοι επιθετικοί που κερδίζουν σχεδόν το 50% των διεκδικήσεων. Κεντρικός επιθετικός, που δεν είναι κεντρικός επιθετικός, αλλά ο Μέσι. Ο κώδικας στο σύνολο κάνει πάνω από οκτακόσιες πάσες ανά παιχνίδι, έχει κατοχή μπάλας 70% και σκοράρει κατά μέσο όρο 2,4 γκολ.
ΕΡΩΤΗΜΑ Νο 2
«Μπορούν άλλες ομάδες να αντιγράψουν τον κώδικα Μπαρτσελόνα;»
ΑΠΑΝΤΗΣΗ
Πολλές το επιχείρησαν, τοποθέτησαν μικρόσωμους ποδοσφαιριστές στα χαφ, αναζήτησαν την κατοχή μπάλας, αλλά τους έλειψε η σιγουριά με την μπάλα, ο ρυθμός και ο Τσάβι.
ΕΡΩΤΗΜΑ Νο 3
«Μπορεί η Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ να νικήσει αύριο τον κώδικα Μπαρτσελόνα;»
Οπως κάθε λειτουργικό σύστημα, όπως κάθε «software», υπάρχουν και ατέλειες. Το «software» μεταβιβάσεων της Μπαρτσελόνα έχει αποδειχτεί στατιστικά και με τεχνολογική μελέτη ότι «χαλάει» τρεις με τέσσερις φορές κατά τη διάρκεια ενενηντάλεπτου για διαστήματα που αρχίζουν από το ένα λεπτό και φτάνουν το πολύ στα δύο λεπτά. Σε αυτά τα διαστήματα η Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ, που για πολλούς θεωρείται ομάδα αντεπιθέσεων, αλλά σε αριθμούς είναι η τέταρτη ομάδα του Τσάμπιονς Λιγκ σε σωστές μεταβιβάσεις ανά παιχνίδι (580), θα έχει τις ευκαιρίες της.
sentragoal.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου